Interview Valerie June, singer-songwriter, 24 april 2013
"Ik zou hier wel willen studeren", roept ze met gestrekte armen uit in een Amsterdams hotel. Het bevalt goed in de Nederlandse hoofdstad. Countryblueszangeres Valerie June was hier vorig jaar november voor optredens bij Radio 6 en in concertzaal Bitterzoet en is nu terug om Paradiso te veroveren. Ze is ongeschoold en leerde zichzelf zingen, verschillende instrumenten bespelen en componeren. June wil een voorbeeld nemen aan Booker T. Jones van Booker T. en the MG's, die op latere leeftijd nog muziektheorie ging studeren. Jones opereert op haar nieuwe album Pushin' Against A Stone. Hij voorzag haar van adviezen, schreef mee aan het album en speelde orgel. "Ik was wat bevreesd om de legendarische Booker T. Jones te ontmoeten", bekent June, maar hij was erg vriendelijk en waardeerde haar ideeën. "Hij opende mijn geest", zegt ze, "door te stimuleren mijn eigen weg te bewandelen en mijn gevoelens te volgen". Jones benadrukte zijn aanbeveling door zichzelf als voorbeeld te stellen: "Ik ben het levende bewijs".
Nog prominenter aanwezig op Pushin' Against A Stone is Dan Auerbach. De voorman van The Black Keys coproduceerde de plaat en werkte mee aan een aantal songs. Producer Kevin Augunas had de zangeres gevraagd wie ze graag wilde betrekken bij haar album. June kwam met de namen Gillian Welch en Dan Auerbach. Augunas benaderde de rocker, die interesse toonde. June stuurde hem de song The Drifter, notabene het eerste lied waarop ze banjo speelde, een gewaagde keus. Auerbach was evenwel enthousiast en zegde medewerking toe. Het resultaat is op het nieuwe album te beluisteren. "Dan en ik houden van dezelfde muziek, we zijn samen erg productief geweest met schrijven. Dan zegt veel met weinig tekst."
Het uitgeven van de cd heeft lang op zich laten wachten. "Waar blijft die plaat, vroegen mensen steeds", zegt June. Het opnameproces verliep in onderdelen en er waren veel personen bij betrokken. "Het schrijven was het beste gedeelte", aldus June, die altijd een dik dossier bij zich heeft met aanzetten voor songs. "Mijn map met skeletten", noemt ze dat. Daarmee gaat ze naar andere muzikanten om samen de nummers uit te werken. "Ik ben een waarnemer." "Ik krijg altijd beelden in mijn hoofd die ik dan moet noteren." Haar muziek is sterk traditioneel, waarbij de teksten zeer persoonlijk zijn en over het alledaagse leven kunnen gaan. Handelsmerk van June is haar stem, die aan een jong meisje doet denken, maar tegelijkertijd forse kracht bezit. De zangeres is beslist intrigerend en volkomen authentiek, de woorden van Booker T. Jones zijn aan haar goed besteed.
"Pushin' against a stone" lijkt de verwoording van een standaarduitdrukking, maar is dat niet. June: "Ik had een cartoonfiguur in mijn hoofd die tegen een grote steen duwde". "Het gaat over moeilijke momenten in het alledaagse leven. Je leert van je moeilijkheden. Soms is de steen een berg, soms een kiezel, het hangt af van het moment." Toen het album af was had de zangeres het ook niet makkelijk. "Ik was gedeprimeerd toen de cd af was, ik dacht: wat nu?"
Ze was zich erg bewust dat de opname maar een snapshot was, als een foto van jezelf in het moment. Ondertussen is het wel haar officiële, getekende debuutalbum bij een gerenommeerd label. "De plaat was al af, ik hoefde alleen maar een handtekening te zetten", zegt ze daarover.
June beseft sterk dat ze in een lange traditie staat van countryblueszangeressen. De namen vallen van voorgangers als Elisabeth Cotten, Memphis Minnie en Geeshie Wiley, wier muzikale loopbanen teruggaan tot begin vorige eeuw. Van recenter datum is Precious Bryant, die begin dit jaar overleed. June noemt ze stuk voor stuk sterke vrouwen, die niet alleen muzikale voorbeelden zijn, maar ook rolmodellen. "Ik leerde van hen dat muziek bij het leven hoort, maar niet het leven zelf is". "Je kan muziek maken en ook andere dingen doen, zoals een baan hebben, een moeder zijn, of een echtgenote." "Elisabeth Cotten was een nanny."
"Deze vrouwen konden moeilijk hun rekeningen betalen, maar de vreugde van muziek maken steeg daar bovenuit."
Een hedendaagse held van June is de Ierse singer-songwriter Van Morrison. Ze noemt hem "de totale spirituele ervaring". "Hij heeft een geweldige energie." De zangeres vertelt dat ze in fasen naar verschillende artiesten luistert en dan na een tijdje op een ander overstapt. "Bij Van Morrison kom ik altijd weer terug." "Hij brengt me in contact met God." Dan belandt het gesprek bij religie. Op Pushin' Against A Stone staat een opvallende track waarvan de tekst gebaseerd is op het bijbelse boek Openbaringen, Trials, Troubles, Tribulations. Het is de enige cover op het album en is geschreven door E.C. Ball, een Amerikaanse singer-songwriter, die in de jaren vijftig en zestig met zijn vrouw Orna veel optrad in kerken en radioshows. Voor June is hij een groot inspirator. Laat Paradiso nou ook een kerk zijn.