Interview Carolyn Muntz, Raoul van der Weide en Jasper Stadhouders van improfestival The Present is Present in Amsterdam, dd 10 mei 2017
Ze komen vanuit alle uithoeken van de planeet naar Amsterdam, dat met zijn vrijheden en mogelijkheden als een magneet werkt op jonge musici. Velen studeren aan het conservatorium en blijven hangen, anderen komen terug na elders uitgezworven te zijn geweest. Momenteel is er een bloeiperiode van de musici die zich concentreren op geïmproviseerde muziek, die zijn oorsprong heeft in het pioneerswerk van Misha Mengelberg.
Vanaf vandaag tot en met 19 mei is op diverse locaties in Amsterdam het festival The Present is Present, dat een overzicht biedt van alle schakeringen in de lokale impromuziek met zijn internationale input en uitstraling. We spraken met coördinator en spin in het web Carolyn Muntz en de programmeurs/musici Raoul van der Weide en Jasper Stadhouders in De Ruimte in Amsterdam-Noord, een van de podia van het festival.
Muntz: "Het festival gaat over de lokale scene. We lanceren een nieuwe website www.presentsoundsamsterdam.nl waarop alle activiteiten op de verschillende podia gepresenteerd worden. Er was behoefte om een en ander te bundelen. Er gebeurt van alles, maar er was geen centraal punt, alles liep door elkaar heen. Als organisatoren, programmeurs en musici zijn we bij elkaar gaan zitten en toen kwam het idee van de website bovendrijven. Daaraan koppelen we nu het festival. Jarenlang hadden we het festival van de Stichting Doek voor geïmproviseerde muziek in het voorjaar, The Present is Present komt daar nu voor in de plaats en staat in een breder kader met meer betrokken podia, niet alleen een instituut als het Bimhuis, maar ook venues als Splendor, Zaal 100 en Huis de Pinto."
Van der Weide: "Ik programmeer in Huis de Pinto, een literair en cultureel centrum midden in de Nieuwmarktbuurt. We zijn gespecialiseerd in solovoorstellingen en kleine ensembles. Komende maandag presenteer ik daar Maya Felixbrodt, een van oorsprong Israëlische violist met een ongelooflijk veelzijdige aanpak. Zij speelt die avond een solo naast een ensemble met stemkunstenaar Han Buhrs en trombonist Wolter Wierbos van het wereldvermaarde ICP Orchestra. Zelf speel ik woensdag pure impro met een ensemble zonder slagwerk. Dan heb ik dinsdag al contrabas gespeeld in een grotere band in Zaal 100, dat is voor mij een soort uitstalkast van repertoire dat mij gevormd heeft, ook gecomponeerde stukken. Het leuke is dat ik dat nu kan delen met de nieuwe generatie waarmee ik speel."
Van der Weide loopt als veteraan al jaren mee. Gitarist en programmeur Jasper Stadhouders staat als twintiger nog maar aan het begin van zijn carrière, hoewel hij met zijn punkjazzband Cactus Truck in De Verenigde Staten al talloze optredens verzorgde. Stadhouders: "Het mooie van de muziekwereld in Amsterdam is, dat die door alle leeftijden en nationaliteiten heenloopt, man of vrouw. Er is een groot gevoel van verbondenheid, waarbij iedereen veel voor elkaar over heeft en elkaar het licht in de ogen gunt." Muntz: "We zijn daarbij niet naar binnen gekeerd, maar richten ons juist op het publiek, dat we beschouwen als onderdeel van de muziek. De belangstelling is groot, zeker ook uit het buitenland."
Stadhouders programmeert drie concerten voor het festival en speelt zelf ook. "Impro gaat vooral over akoestische muziek, ik wilde nu ook elektrisch versterkte muziek etaleren, met meer energie en een hardere sound, daarvoor is zaal OCCII aan de Amstelveense weg zeer geschikt. Daar doen we komende week drie optredens, onder meer met versterkte cello. De gitaristen Terrie Hessels en Andy Moor van The Ex treden op als duo, dat is redelijk exclusief. Zelf houd ik erg van dubbele bezettingen, dat geeft voor mij een ideaal klankbeeld met een geheel eigen taal. We spelen nu met twee gitaristen op elektrische basgitaar en twee drummers. Het wordt erg staccato en percussief, ik ben er heel blij mee."
Muntz benadrukt dat impromuziek zeer divers is en ook composities als uitgangspunt kan hebben. "Het publiek wil ook stukken horen." Stadhouders vindt het verschil tussen compositie en improvisatie niet zo groot, het gaat beide om ideeën. Van der Weide: "Impro is spelen zonder controle, het is niet gebaseerd op instructie, maar op nieuwsgierigheid. Het besef van mogelijk falen is niet relevant, hoewel ik lang niet altijd tevreden ben en soms denk: dit is slechts een flauw aftreksel van wat ik wilde. Bij improviseren moet het allemaal nu en in het moment gebeuren, bij componeren kun je denken: kom, ik ga eens even een broodje eten." Muntz: "Impro is geen stijl, het is een houding."