Interview Ethan Iverson, pianist en componist bij The Bad Plus,
30 februari 2015
Pianist Ethan Iverson van de Amerikaanse band The Bad Plus heeft een eigen blog. Het is een buitengewoon interessant platform voor zijn ideeën en opinies over muziek, alsook politiek, film, beeldende kunst en andere onderwerpen. Iverson interviewt voor de blog collega-muzikanten, van wie onder vele anderen Keith Jarrett, Henry Threadgill en Charlie Haden al aan zijn vragen onderworpen werden. Daarnaast zijn er sociologische en musicologische beschouwingen van wetenschappers, evenals gastbijdragen van journalisten en muzikanten als Kevin Whitehead en Branford Marsalis. Iverson is het grootste deel van het jaar op tournee en in het vliegtuig of de bus ziet hij kans om aan zijn blog te werken, die altijd wel een recente post bevat. Omdat hij op deze manier naar buiten treedt, wordt hij ook wel als woordvoerder van The Bad Plus gezien.
Het trio, met ook drummer Dave King en bassist Reid Anderson, heeft onlangs optredens gedaan in 's Hertogenbosch bij November Music en in het Amsterdamse Bimhuis. Later zou de band meerdere avonden in Yoshi's Oakland spelen als onderdeel van een Amerikaanse tournee. Iverson: "Het Bimhuis en Yoshi's zijn beide heerlijke plekken. Ik beschouw ze als grotere clubs, maar ze behouden altijd hun intimiteit, ook als ze afgeladen zijn. Ik denk dat het Bim een van de beste zalen is om te spelen wereldwijd. Artistiek directeur Huub van Riel is een groot liefhebber van muziek, zijn visie is een geweldige stimulans voor de jazz en creatieve muziek in het algemeen." Op November Music speelde The Bad Plus met gitarist Anton Goudsmit, die daarmee aansloot bij een rijtje illustere collega's. Iverson: "We hebben niet vaak gastspelers, maar om een of andere reden speelden verschillende gitaristen bij ons: Kurt Rosenwinkel, Mike Stern en Bill Frisell. Anton was zo vriendelijk om een aantal van onze songs te leren, waardoor het samenspel soepel verliep. Hij is zeer getalenteerd en het was een hoop lol om met hem te werken."
De pianist kent nog wel een paar andere Nederlandse muzikanten. "Ik heb een enorme bewondering voor de oude garde experimentele jazzspelers zoals Misha Mengelberg en Han Bennink. Hun muziek heeft een helder profiel, dat heel anders is dan dat van Amerikaanse jazz. Han heeft een goeie beat, ik vind het heerlijk om Han te horen swingen. Ik weet dat er in Nederland talloze jongere muzikanten zijn, maar ik ken ze niet. Mijn indruk is dat er een heel levendige scene is."
The Bad Plus bracht afgelopen jaar twee uiteenlopende albums uit. The rite of spring zou eerder integraal uitgevoerd worden in het Muziekgebouw aan 't IJ, maar dat werd afgeblazen vanwege weigerachtige rechthebbenden. Het geniale werk van Igor Stravinsky is in de versie van het trio inmiddels vaak uitgevoerd in de Verenigde Staten. "We hebben het wel veertig tot vijftig keer gespeeld, ook een paar keer in Europa, maar toen werd gedreigd met een proces. Belachelijk, want er zijn wel honderd uitvoeringen van, die allemaal mogen bestaan. Helaas kunnen we ook het album niet verkopen bij jullie. Jammer, want het is een van onze meest gewaardeerde platen. We hebben ons aan het project durven wagen, omdat Le sacre du printemps gemeengoed is, dat gaf ons een brevet voor een eigen versie. We zijn vooral uitgegaan van de originele score, die voor vierhandig pianospel is geschreven. Uiteindelijk hebben we de partituur vrij consequent gevolgd, met wel een aantal aanpassingen in de structuur. Het grote verschil maakt drummer Dave King."
Het laatste album is Inevitable western. Klonk eerder werk vrij minimalistisch, op Inevitable western gaan soms alle registers open. Sferen variëren van zeer vriendelijk tot uiterst bizar. Iverson: "Door de jaren heen is onze muziek gecompliceerder geworden, dat is er op een hardnekkige manier ingeslopen. Dat was in onze beginjaren wel anders, toen speelden we meer conventionele jazz. De stucturen zijn nu meer ontwikkeld dan ooit." De plaat is helemaal door de band geschreven, waarbij de songs gelijkelijk verdeeld zijn over de drie muzikanten. Sowieso is The Bad Plus een volledig democratische groep zonder leider. "Ik ben blij dat je dat begrijpt, dat geldt lang niet voor iedereen."
Het trio speelt komende zomer op North Sea Jazz met saxofonist Joshua Redman. Ze werkten al eerder samen nadat ze aan elkaar voorgesteld waren bij een sessie in de Blue Note in New York. Waarom klikt het juist met Redman zo goed? Iverson: "We zijn allemaal van dezelfde generatie, dus we hebben gezamenlijke referentiepunten. Er zijn veel overeenkomsten, niet alleen muzikale. Als saxofonist hebben we veel waardering voor Joshua, hij is musicus van nature en een groot virtuoos, hij kan alles spelen. Op een bepaalde manier doet hij ons meer klinken als een echte jazzband, in die zin maait hij het gras onder de voeten vandaan van alle sceptici die vinden dat wij geen authentieke jazz spelen. Met hem erbij is de sound nog steeds herkenbaar als die van The Bad Plus, met veel rockinvloeden en avant-garde, maar bij ons klinkt Joshua heel gepassioneerd en vrij, echt heel mooi. Ik geniet van elke gezamenlijke gig die we doen. Het optreden op North Sea Jazz moet een hoogtepunt worden."
Hoe The Bad Plus te plaatsen in het muzikale spectrum is lastig. "Misschien kunnen we op de duur spreken van The Bad Plus-muziek", grapt Iverson, "of avant-garde populisten. Er is een hoop verwarring rond de term jazz. Als het om de groten in dat genre gaat, kunnen we niet om de sociale geschiedenis van raciale relaties heen. Daarom heb ik er nooit een punt van gemaakt als anderen beweren dat The Bad Plus géén jazz is. Misschien hebben ze gelijk. Aan de andere kant wéten we wel een hoop van jazz, in tegenstelling tot veel groepen in de pop, rock, elektronica of klassieke muziek. Als je ons jazz wilt noemen, ga je gang, wij accepteren zeker die term, want één ding is zeker: wij houden van jazz."