Interview muzikanten van Kapok, 30 januari 2014
Veel artiesten beginnen te stotteren bij de vraag wat hen onderscheidt van anderen, maar bij het trio Kapok is dat zonneklaar. In de eerste plaats is de instrumentale bezetting van hoorn, gitaar en slagwerk zeer kenmerkend, en in de tweede plaats is de sound die daarmee bereikt wordt heel bijzonder. Maar het zijn niet alleen de spullen en het geluid dat ze voortbrengen, die Kapok exceptioneel maken, het zijn zeker ook de vindingrijkheid en originaliteit in het samenspel waarmee de drie zich binnen de jazz positioneren.
Kapok repeteert in theater Oostblok, het huidige samenwerkingsverband tussen voorheen Pleintheater en Muiderpoorttheater in Amsterdam-Oost. Hier spelen zij de try-out van hun tournee ter promotie van het nieuwe album Kapok, dat net uit is. Er staat nu een serie van achttien concerten in het hele land. Dat is behoorlijk veel voor een Nederlandse jazzband. "We hebben een goede boeker", zegt drummer Remco Menting. "We hadden al veel in jazzzalen gespeeld, nu doen we ook popzalen en theaters", vertelt hoornist Morris Kliphuis. Doordat Kapok verschillende prijzen heeft gewonnen en vorig jaar een reeks optredens aangeboden kreeg als winnaar van Young VIP Tour 2013, ligt de band goed in de markt. Ook de connectie met The Kyteman Orchestra werkt mee. Kliphuis speelde een aantal jaren bij de Utrechtenaar en het trio Kapok nam zijn eerste cd Flatlands op in diens studio Kytopia.
Kapok werkt voor de nieuwe tournee samen met een regisseur aan een theaterconcert. "We wilden ons meer bewust worden van onze presentatie en onze plek in de ruimte. Muziek heeft altijd wel iets van dramatiek, we vonden het een goed idee die te versterken en het publiek mee te slepen. Er moet meer aandacht zijn voor de opbouw van de nummers. We willen voorgaan in een soort reis naar het avontuur. Op het podium hangen ook grote decordoeken, die helemaal in de stijl zijn van het artwork van onze nieuwe cd Kapok. Natuurlijk blijft de muziek nummer één."
Tijdens de optredens staat de cd Kapok centraal, hoewel de band varieert met oudere en nieuwere nummers. "Dat houdt het voor onszelf spannend", zegt gitarist Timon Koomen. "De setlist is een belangrijke keuze, die hebben we ook van tevoren bedacht. De volgorde van songs is een soort compositie op zich. Een nummer moet energie geven voor het volgende nummer. Bij het opnemen van de cd hebben we vijf stukken weggegooid. Op zich waren ze prima, maar ze pasten niet in het geheel. Een song moet iets toevoegen om de muziek sterker te maken, dat leert de ervaring."
Het album Kapok werd opgenomen in kasteel Beverweerd van meestervervalser Geert-Jan Jansen. Waarom in godsnaam op die locatie? Kliphuis: "Onze huidige muziek is niet geschikt voor de ruimte van Kytopia, waar je veel galm hebt. We vroegen ons af welke akoestiek we wel nodig zouden hebben. Onze geluidsman kende Geert-Jan en zo begon het balletje te rollen. Het kasteel bleek de ideale plek, met zijn verschillende ruimtes en warme kamerakoestiek. We hebben met schotten een mobiele studio gebouwd en hebben alles in twee weken opgenomen. De samenwerking met Geert-Jan was prima en er kon heel veel, tussen al die honderden schilderijen. We hebben zoveel mogelijk gezamenlijk ingespeeld, maar moesten veel overdubben. Kapok bevat moderne jazz met invloeden van onder meer indierock. De plaat is meer popachtig dan Flatlands, hybride, elk nummer heeft zijn eigen sound. Het album is heel gevarieerd geworden, maar is toch een eenheid door de vaste bezetting."
Kapok is een sterk team. "We zijn alle drie gelijkwaardig en doen alles samen. Met een invaller zouden we niet kunnen werken. Omdat we maar met z'n drieën zijn hebben we ieder veel verantwoordelijkheid. We beïnvloeden elkaar heel sterk, muzikaal en daarbuiten. Op zich draagt de gitaar voor het grootste deel de harmonie, net zoals de percussie het ritme en de hoorn de melodie, maar dat is flexibel. In de begrenzing van de instrumenten ligt tegelijkertijd de vrijheid. Muzikale vondsten komen vaak voort uit beperkingen. Het moment bepaalt waar je heengaat. Het is leuk om mensen te verrassen, waarbij de loop van de muziek voor onszelf ook onvoorspelbaar is. Er ontstaan dan nieuwe structuren, wat het publiek ter plekke kan ervaren. Dat hoeft niet gecompliceerd of onbereikbaar te zijn."