Kaja Draksler

Interview met Kaja Draksler, componist, improvisator en pianist, 14 september 2014

"Ik ben een jazzmusicus, daarover bestaat geen twijfel", zegt ze met stelligheid. Een opmerkelijke uitspraak voor een pianist die zich van vele kanten laat inspireren en niet in genres lijkt te denken. De 27-jarige Kaja Draksler studeerde jazzpiano, deed een masters in klassieke compositie, houdt zich bezig met impro en ontleent elementen aan de muziek van haar geboorteland Slovenië.

Al deze aspecten zijn verwerkt in het solodebuutalbum The Lives of many Others, dat onlangs vele recensenten en liefhebbers deed jubelen. De plaat bevat een samengaan van al haar competenties en is een bekwaam getuigenis van een briljante persoonlijkheid. Soms zoekend, soms gedecideerd geeft Draksler alle noten optimale betekenis. Voorspelbaar wordt het nooit.  Voor een zo jonge artiest is de cd van een ongehoorde bezonkenheid. Eigenlijk vond ze zichzelf te jong voor een solo, maar "een professional van het Ljubljanafestival in Slovenië bood me de mogelijkheid het album op te nemen. Ik vond dat ik het moest doen, ook al was ik er onzeker over".

De cd is een weergave van talloze ideeën, waarvan Draksler er toch nog vele terzijde heeft geschoven. "Ik heb veel weggegooid en wat overbleef heb ik willen versterken. Mijn compositiestudie heeft me erg geholpen, de plaat is vooral vanuit een compositorische visie ontstaan. Ik heb steeds de structuur in gedachten gehad. Daarbij heb ik mijn verbeelding gebruikt om het te laten gebeuren. Tijdens het hele proces heb ik mijzelf willen verrassen en uitdagen, dat hielp me vooruit."

Draksler behaalde eind vorig jaar het mastersdiploma aan het conservatorium van Amsterdam, waarbij ze een prijswinnende thesis schreef over de Amerikaanse avant-gardist Cecil Taylor, een van de pioniers van freejazz. Ze onderzocht de structuren in de improvisaties van Taylor. "Ik was geïntrigeerd door de vraag hoe Taylors muziek tegelijktertijd zo concreet en abstract kan klinken. Hoe krijgt hij die coherentie voor elkaar. Ik selecteerde een ballad die representatief is voor zijn werk en analyseerde die gedegen, waarbij ik zijn systeem probeerde te doorgronden. 

Ik heb veel van hem geleerd, niet alleen muzikaal, maar ook: doorzettingsvermogen, vasthouden aan wat je voor ogen staat, geloven in jezelf en toegewijd zijn. Taylor gaat op alle fronten heel diep en sluit nooit compromissen. Deze maand ben ik in New York en hoop ik hem te ontmoeten. Of hij mijn onderzoekschrift heeft gelezen betwijfel ik, en of hij sowieso geïnteresseerd is, vraag ik me af. Taylor is een zeer extravagante man."

Draksler heeft ook veel opgestoken van de pianisten Vijay Iyer en Jason Moran, bij wie zij in New York studeerde. Draksler beschouwt het als een voorrecht hun student te zijn geweest, omdat zij behoren tot de belangrijkste voorhoedespelers in de jazz. "Ze zijn zeer verschillend, maar hebben beiden een enorme dorst naar kennis met hun ongebreidelde nieuwsgierigheid. Ze kunnen hun muzikale ideeën uitstekend communiceren en hebben me enorm ondersteund met hun vriendelijkheid en belangstelling. Vijay was ook mijn mentor bij het onderzoeksproject over Cecil Taylor. Met beiden heb ik nog contact."

Na een glansrijke masters stond Draksler meerdere keren in het Bimhuis, onder andere met de presentatie van The Lives of many Others. In Frankrijk hield ze uitgebreide repetitiesessies met haar groep BadBooshBand. "De bandleden wonen in verschillende landen en Frankrijk leek een geschikte locatie om elkaar te ontmoeten." In Portugal deed ze een serie optredens met een nieuwe band die voornamelijk improvisatie speelt. "We hadden nooit eerder samengewerkt in de huidige bezetting, maar kenden elkaar wel al langer. We speelden één week en gingen dan de opnamestudio in." Draksler zit ook in het Michael Moore Bigtet, een gelegenheidsformatie om de 60-jarige verjaardag van de rietblazer te vieren. Ze toerde met die band door Nederland en België. Ondertussen stond ze op Jazzfest Amsterdam en deed ze optredens in Kosovo met een gitarist.

Tot zover het recente verleden. Wat de nabije toekomst betreft kan Draksler zich verheugen op een nieuwe status als Young VIP. Zij is voor 2015 gekroond met deze ambitieuze titel door de Vereniging van Jazz- en Improvisatiemuziek Podia (VIP), een samenwerkingsverband van de Nederlandse jazzpodia. Dat betekent dat zij door menig programmeur wordt beschouwd als het veelbelovendste talent in het komende jaar en een uitgebreide tour aangeboden krijgt. 

Draksler zal met twee duo's aantreden, met slagwerker Onno Govaert, wat volledig geïmproviseerde muziek zal moeten opleveren, en met gitarist Matiss Čudars, met wie ze ter plekke steeds een programma wil samenstellen. "Misschien iets met Messiaen en het componeren van kleine motieven, die we gaandeweg ontwikkelen." Draksler heeft erg veel zin in de tournee als Young VIP, zoals het haar in het algemeen niet aan goede zin ontbreekt. Als in het gesprek de opmerking valt dat haar muziek uitwaaiert naar alle mogelijke emoties behalve wanhoop, zegt zij: "we zijn hier op aarde met beperkte tijd, laten we er daarom het beste van maken. Ik ben een vechter, ik zal nooit opgeven, I am a believer."