Interview Jorrit Westerhof, gitarist en componist, dd 19 augustus 2017
Van heavy metal naar jazz lijkt geen logische stap, maar voor gitarist Jorrit Westerhof is het dat wel en bovendien hevelt hij een deel van zijn muzikale bagage over van het ene naar het andere genre. Jazz heeft per definitie altijd invloeden geabsorbeerd, dus waarom geen metal? En bij jazz denkt allang niet iedereen meer aan swing en bop. Om het gebrek aan definiëring te camoufleren spreken we liever niet meer van een stijl, maar van een mentaliteit, met ruime kenmerken als vrijheid en avontuur. Improvisatie speelt nog steeds een grote rol, net als syncopen in de ritmiek. Jazz is ook nog steeds vooral instrumentaal, waarbij het nu vaak over sound gaat. Westerhof: "Essentieel is, dat de muziek in het moment ontstaat en niet van tevoren is vastgelegd. Hooguit geef je samen een richting aan."
Westerhof (Drachten, 1992) behoort tot de jonge generatie Nederlandse jazzmusici. Veel van zijn leeftijdsgenoten gaan uit van de traditie, zoals Floris Kapeynne, Kika Sprangers en Gideon Tazelaar, maar bij de gitarist hoor je daar weinig van terug. Wel van metal dus en zeker ook van idool Hendrix. Onlangs bracht Westerhof twee albums uit op vinyl, waarbij tegenwoordig altijd een downloadcard in de hoes verborgen zit. Op I don't know what I can imagine is hij omgeven door gerenommeerde jazzmusici als Eric Vloeimans en Martin Fondse; op Squeeze the lemon speelt hij met zijn trio 3times7. Voor beide producties ontving hij als veelbelovend talent subsidie van Jazz International Rotterdam en Fonds Podiumkunsten. "Van de beheerder van Worm Sound Studio in mijn woonplaats Rotterdam kreeg ik vervolgens de sleutel van het gebouw om daar mijn ideeën te realiseren, op momenten dat het mij uitkwam."
Luisterend naar het resultaat, lijkt het soms alsof de techniek hapert, alsof de pick-upnaald dan wel de vinylplaat onder het stof zit, of de elektriciteit dreigt uit te vallen. Het hoort er echter allemaal bij, besef je even later als er een niks-aan-de-handbluesje speelt. Het contrast tussen zwaar en licht, tussen serieus stuff en onbenulligheid brengt totale verwarring en stuurloosheid teweeg. En hoe moet je het opvatten dat er ineens een romantisch countrythema opduikt dat zich ontwikkelt tot een progrockballad? Van een pennywhistle gecombineerd met elektronische bliepjes en noise kijk je dan niet eens meer op. Heeft Westerhof zijn ideeën allemaal tegelijk kwijt gewild in zijn debuutalbums? "Ik schrijf muziek zoals ik die beluister, als bij een jukebox. Het is een impulsief proces omdat het puur gaat om wat er in me opkomt, waarbij ik ideeën in mijn hoofd krijg die meteen vrij compleet zijn en die ik vervolgens noteer of opneem, al dan niet met een loopstation. Het betreft melodieën, riffs, basloopjes en ritmes of combinaties daarvan. De muzikale verschillen op mijn albums zijn misschien makkelijker te duiden dan de samenhang."
Het is voor de hand liggend dat Westerhof op zijn leeftijd een zoeker is en goeddeels zijn richting nog moet bepalen, toch heeft zijn karakter al een duidelijk gezicht. "Ik sta altijd open voor nieuwe wegen, muzikaal of anderszins, en betrek theater, beeldende kunst en performance bij mijn werk. Bewust presenteerde ik onlangs mijn albums in popzaal Rotown in Rotterdam en dus niet op een jazzpodium. Ik ben in voor guerillaconcerten en pop-up optredens. Jazz beschouw ik als verlichte muziek en mijn overtuiging is dat velen die kunnen waarderen, maar ze moeten er wel naartoe geleid worden." Westerhof wil niet blijven hangen in de traditie en beseft dat ontwikkelingen in de muziek hand in hand gaan met voortgang in techniek en maatschappij. Bij dit alles wil hij betrokken zijn, ook in sociale zin. "Onlangs deed ik een project met cliënten van HVO-Querido, waarbij ik samen met ex-daklozen muziek schreef en uitvoerde bij podium Volta in Amsterdam. Dit kreeg inmiddels een vervolg met een concert in Paradiso en mogelijk in oktober op Amsterdam Dance Event. Plan is om deze muziek vast te leggen, sowieso is iedereen superenthousiast."
Westerhof heeft oog voor de samenleving en uiteraard ook voor de muziekwereld. Vooral de scene in Londen rond saxofonist Shabaka Hutchings volgt hij op de voet en inspireert hem enorm. "Shabaka bereikt een jong publiek met optredens op zowel poppodia als in jazzzalen. Hij put uit Afrikaanse en uit jazztradities, maar is volstrekt hedendaags. Daarnaast is hij maatschappelijk betrokken. Een jazzmusicus moet met veel dingen mee kunnen gaan en tegelijkertijd zijn eigen stem laten horen. Eventueel kan ik ook iets bijdragen."