Jazzjamsessies in Amsterdam, gepubliceerd 29 januari 2013
Als jazz alleen goed gedijde in een groezelige, rokerige kroeg, zou het muziekgenre zijn beste tijd wel gehad hebben. Soms bevind je je nog weleens in een aftands hol met dito klanken en in een enkel jazzcafé wordt nog wel gerookt, maar het is toch vooral frisheid die de huidige jamsessies in de stad uitstralen. Amsterdam kent een en al levendigheid als het om jamsessies gaat, die een substantieel deel uitmaken van de uitgaanswereld. Jazzcafé's die alleen optredens bieden, zoals Alto of de Cotton Club, blijven hier buiten beschouwing. Een sessie is een muzikale ontmoeting in een club of café, waarbij het muzikanten vrij staat aan te schuiven, zonder afspraken vooraf, en waarbij allerlei combinaties mogelijk zijn van deelnemers. Het Parool telt er momenteel elf, een twaalfde is in voorbereiding. Een overzicht.
De langstlopende en volgens sommigen beste sessie is die van Café De Engelbewaarder op de Kloveniersburgwal, zondagmiddag. Hier zijn drummer Victor de Boo en bassist Jacko Schoonderwoerd gastheren, die de bijeenkomsten inzetten met een set en de deelnames regelen. De onlangs overleden saxofonist Sean Bergin had hier met hen de leiding. Bergin wordt node gemist, maar de sfeer is niet wezenlijk veranderd. Soms loopt er nog weleens een toerist langs die uitroept: "Where's the big man?" Gaandeweg de middag loopt de Engelbewaarder steevast vol met wat ouder publiek en gaan de muzikanten flink los.
Een podium waar het ook stormloopt, maar waar de toeschouwers juist jong zijn, is café-restaurant Nel op het Amstelveld. Hier vind je veel conservatoriumstudenten met hun aanhang. De sessie op de maandagavond bestaat drie jaar en viert elk jaar zijn verjaardag met een supersessie die tot in de vroege uurtjes doorgaat. Het kan gebeuren dat Benjamin Herman of Anton Goudsmit in Nel aanwipt, de legendarische percussionist Nippi Noya wordt ook geregeld gesignaleerd. De avond wordt gehost door gitarist Laurens Priem en pianist Daan Herweg (Caro Emerald), wier charisma velen weet te enthousiasmeren.
Het Geveltje op de Bloemgracht is dan weer een bruine kroeg, waar met een pauze van een paar jaar al weer jaren wordt gespeeld. Het gaat er hier op de dinsdagavond wat rustiger aan toe onder leiding van saxofonist Aart van Bergen. Vroeger had Het Geveltje aparte sessies voor amateurs en professionals. Als amateur was Van Bergen hier niet weg te slaan en maakte hij vele kilometers aan speelterrein. Hier is de jazzsfeer nog het meest traditioneel met gerook en Jordanese bruinigheid. Het repertoire bevat vooral real book, blues en bebop. De sessie in Het Geveltje onderscheidt zich verder doordat zij laagdrempelig is, je hoeft geen professional te zijn. Van Bergen start op 11 februari een andere versie in het Compagnietheater.
De North Sea Jazz Club biedt sinds kort naast de reguliere programmering twee sessies, elk een keer per maand. Topmuzikant Clemens van der Feen leidt de ene avond, zangeres Fridolijn van Poll de andere, beiden op de woensdag. Van der Feen speelt steeds in een wisselende bezetting als opening van het festijn, waarna de vrije invulling kan losbarsten. Van der Poll beschikt over een uitgebreid netwerk, dat zij volop inzet. Zij zit ook in de scene rond zangeres Qeaux Qeaux Jones. Artiesten als Wouter Hamel en Rubin Hein zijn graag geziene gasten.
Een ander podium dat buiten zijn reguliere programmering treedt, is het Bimhuis. Saxofonist Jasper Blom coördineert hier in het café de wekelijkse sessie op de dinsdagavond, die vooral voor conservatoriumstudenten is bedoeld. Op de opleiding barst het van de bandjes, die hier allemaal aan bod komen. Elke week speelt een ander bandje, waarna de sessie uitbreekt. Grote jongens die in de buurt zijn, spelen vaak een deuntje mee, zoals Wynton Marsalis en Roy Hargrove. Het publiek is jong en internationaal.
Ook voor filmzaal en restaurant Studio/K op het Timorplein in Oost zijn de wekelijkse sessies een deelactiviteit. Hier staat drummer Felix Schlarmann aan het roer, tevens organisator van festival Jazzfest. Je kunt er een keer per maand terecht voor livemuziek in het restaurant. Publiek komt speciaal kijken en luisteren of komt uit de film, het is altijd druk in een informele sfeer.
Proeflokaal De Prael heeft een heel andere ambiance. Hier wordt bier gebrouwen. Dat vloekt echter in het geheel niet met het beleven van jazz. Dat moet ook toetsenist Thijs Cuppen hebben gedacht toen hij hier neerstreek om de sessie op de dinsdagavond op sleeptouw te nemen. In hartje centrum bevindt zich wekelijks een grote variëteit aan muzikanten die standards spelen en vrijuit improviseren, en dat alles in een huiskamersfeer.
In dezelfde buurt bevindt zich het Bethaniënklooster, waar je een concertzaal voor klassieke muziek in de voormalige nonnenslaapzaal aantreft en jamsessies worden georganiseerd in de vroegere koestal, onder anderen door René van Beeck. Er zijn hier maar liefst drie wekelijkse sessies, waaronder een vocale. De sfeer is intiem en los, met een clubgevoel doordat het publiek zowel aan tafeltjes zit als aan de bar kan hangen en de muzikanten zich onder de mensen begeven.
Ook Café De Punt is gevestigd in een monumentaal pand. Hier wordt zoveel mogelijk akoestisch gemusiceerd door voormalige conservatoriumstudenten die hun kinderen vaak meenemen om deel te hebben als muzikanten. Een bepaald niveau is niet vereist. Tijdens de muziek wordt er gegeten, daarna gedanst. In de zomer zetten de buren ramen open om mee te genieten.
In de Badcuyp is de geluidsisolatie beter geregeld. Hier wordt gejamd op de zondagavond, afwisselend met opkomende ster, drummer Jamie Peet, en saxofonist Bart Wirtz. Na een jaar zit de groei er nog flink in. Het niveau is hoog, met louter professionals, en vooral door de inbreng van Peet is er vaak een groovy vibe, waarbij de vonk overslaat op het publiek.
Die uitstraling van spelers op toeschouwers is er ook in het CC Muziekcafé, eveneens in De Pijp, waar zo'n beetje elke dag livemuziek is, maar de woensdagavond voor een sessie is gereserveerd. Bezoekers en deelnemers komen uit het hele land voor swingende jazz en aanverwante stijlen, zoals bossa, Brasilian en soul. Zo heeft elke sessie wel iets wat zich onderscheidt van een andere. Tabak is daarbij niet vereist.