Interview Juan Martinez en Lucas de Man van Jazz Factory in Hotel Arena rond het Jazz Orchestra of the Concertgebouw, 12 mei 2017
"Ik ben een man van het woord", zegt Lucas de Man en hij kijkt zijdelings naar Juan Martinez, die hij een man van de muziek noemt. Dat woord verlaat in rap tempo zijn lippen, maar lijkt tegelijkertijd wonderbaarlijk zorgvuldig geformuleerd te zijn. "Daarom heb ik hem ook gevraagd", zegt Martinez. "Muziek, en zeker jazz, kan als abstractste van de kunsten wel wat woorden gebruiken."
De Man presenteert vanuit zijn Stichting Nieuwe Helden het concertprogramma Jazz Factory in Hotel Arena in Amsterdam Oost, dat komende zondag een aanvang neemt en als serie tot en met november doorloopt, met een beoogd vervolg in de volgende jaren. Jazz Factory concentreert zich rond musici én publiek, waarbij de muziek van het Jazz Orchestra of the Concertgebouw klinkt en de verhalen daarachter verteld worden. De Man interviewt musici en betrekt het publiek bij het creatieve wordingsproces van de muziek, waarbij composities van musici uit eigen gelederen centraal staan. Muziek, woord en een mooi glas wijn met hapjes moeten de bezoeker de perfecte zondagmiddagbesteding bezorgen.
"We zochten voor het orkest een broedplaats", zegt Martinez, artistiek directeur van het Jazz Orchestra of the Concertgebouw, waarin hij ook op de eerste rij op het podium zit als baritonsaxofonist, "een plek waar we dingen uit kunnen proberen over een langere periode en ook stukken van onze eigen musici kunnen presenteren. Ik ken Paul Hermanides, eigenaar van Hotel Arena, en ik wist dat hij belangstelling heeft voor culturele evenementen op zijn locatie. We hadden al eens gespeeld in de kapel van het hotel, een prachtige ruimte met originele elementen uit de negentiende eeuw, en het klonk er goed. We wilden een aantrekkelijke concertformule met nieuw materiaal en die hebben we nu gevonden, inclusief de kapel in Hotel Arena. Ik kwam op het spoor van Lucas door zijn televisieprogramma De man door Europa, waarin hij op zoek is naar maatschappelijke en culturele ontwikkelingen op ons continent. Zijn manier van werken sprak me aan met zijn nieuwsgierigheid, vermogen tot verwondering en het leggen van verbinding, vooral ook de manier waarop hij het publiek betrekt bij zijn onderzoek."
De Man heeft momenteel ook zijn programma Kunstuur op de NPO en is actief in het theater en met film. Hij is Vlaming en pendelt tussen zijn woonplaatsen Gent en Amsterdam, maar werkt internationaal, tot in Azië aan toe. Hij is enthousiast over het nieuwe project Jazz Factory met het jazzorkest: "Ik ben benieuwd naar de drijfveren van musici en wil ze meer profiel geven. Ik wil graag dat het publiek meer doet dan de noten volgen en een idee krijgt van de bezieling daarachter, waardoor de beleving groter wordt. Het thema van de eerste sessie is Take me to church, waarmee we willen zeggen: breng me in vervoering, raak me op onvermoede plekken. Kunst heeft de plaats ingenomen van religie en we zoeken naar zingeving, muziek is niet louter een bezigheid. Komende zondag voert het orkest onder meer The ninth planet uit, een stuk van rietblazer Joris Roelofs over de positie van de mens in de wereld, het heelal zelfs. Joris heeft daar ook een filosofisch essay over geschreven, we willen die muziek en dat onderzoek delen met het publiek."
De Man zal in Hotel Arena ook Rob Horsting interviewen. Martinez: "Rob staat bij Jazz Factory als dirigent voor het orkest en is ook verantwoordelijk voor veel arrangementen. Hij maakt de artistieke vertaalslag van de composities naar de muzikale vormen. Rob is een oud-leerling van Henk Meutgeert, jarenlang de grote man van het orkest. Wij zijn feitelijk een traditionele bigband in de voetsporen van Duke Ellington en Count Basie, maar hebben ook gewerkt met avant-gardisten als Misha Mengelberg en Theo Loevendie. We verzorgen de serie Rhythme Changes, waarin we solisten van buiten de band een podium bieden, zoals Ben van Gelder, Reinier Baas en Tineke Postma, of Amerikaanse artiesten als José James en Madeline Bell. We doen ook concerten op poppodia, bijvoorbeeld met Dr. Lonnie Smith, die ons uitnodigde in New York te spelen naar aanleiding van ons gezamenlijke album I didn't know what time it was. Komende zomer vieren we ons twintigjarig bestaan." De Man is op theatertournee door Nederland en België met zijn programma De man is lam. Ook realiseert hij plannen met theater, film en tv in verre buitenlanden. Hij mag dan een man van het woord zijn en Martinez een man van de muziek, maar "uiteindelijk zijn we allemaal verhalenvertellers".
Jazz Factory in Hotel Arena, aanstaande zondag om 15.30 uur, ook op 11 juni, 8 oktober en 12 november, www.jazzorchestra.nl