Interview BRUUT!, 23 januari 2017
Het is een echt bandje, zoals alleen mannen, jongens, onder mekaar dat kunnen hebben. Een voor een druppelen de bandleden binnen op de interviewlocatie en de ontmoetingen zijn allerhartelijkst. Ouwe jongens krentenbrood. Mocht zich in een dergelijk gezelschap toch een vrouw bevinden, dan zou zij ongetwijfeld one of the guys zijn. Bij BRUUT! spelen echter geen vrouwen, en als zij al een gast hebben, dan is dat een man, zoals gitarist Anton Goudsmit. Als muzikaal supertalent voelt hij de sfeer en muzikaliteit van het viertal feilloos aan. Dat geldt zeker ook presentator en theatermaker Wilfried de Jong, met wie BRUUT! maandenlang door Nederland toerde en een fantastische muziektheatervoorstelling neerzette.
Saxofonist Maarten Hogenhuis: "Van de samenwerking met Wilfried hebben we ontzettend veel geleerd. Voorheen waren we vooral met de muziek bezig, nu werden we gedwongen ons bewust te zijn van onze rol op het podium en was de houding tegenover het publiek veel belangrijker. De regisseur met wie wij werkten, heeft ons in vele opzichten de ogen geopend. Door hem zijn we op zoek gegaan naar de communicatie met het publiek en bleef het plezier op het podium niet beperkt tot ons vieren onderling."
Drummer Felix Schlarmann: "In het theater wordt alles uitvergroot. Het moest visueel overkomen. In veel zalen bijvoorbeeld loopt de vloer op, als je dan op het podium je hoofd naar beneden richt, zit de halve zaal naar je kruin te kijken. We werden dus geïnstrueerd om vooral de hoofden opgericht te houden en oogcontact te maken met de zaal." Bassist Thomas Rolff vult aan dat de band vooral niet introvert mocht ogen. Hij benadrukt dat de band verder weinig concessies hoefde te doen, afgezien van de regieaanwijzigingen. Organist Folkert Oosterbeek: "Normaal spelen we in een halve cirkel, Wilfried vond het beter om nu in een rij op het podium te staan, ook met het oog op het publiek."
Het was voor de leden van BRUUT! behoorlijk wennen om in de ambiance van het theater te spelen. Hogenhuis: "In het theater is het muisstil. De reacties van het publiek zijn niet altijd even direct, daardoor hadden we vaak een verkeerde perceptie van de waardering uit de zaal." Rolff: "We wisten niet hoe we de houding van de mensen moesten interpreteren, we hadden vaak het gevoel alsof ze naar een film zaten te kijken." "Na afloop bleek dan dat ze het waanzinnig hadden gevonden”, vult Oosterbeek aan.
Over de samenwerking met De Jong zijn de leden van BRUUT! zeer te spreken. Schlarmann: "Wilfried heeft de mentaliteit van een jazzmuzikant vanuit het toneel. Hij is een jazzmuzikant zonder instrument. " Rolff: "Hij heeft een houding van doen en proberen. Hij wilde veel aandacht voor de muziek en gaf ons veel ruimte. Het publiek kon toch geen kant op, daarom kregen we royale mogelijkheden voor onze solo's." Oosterbeek: "We hadden onze vaste stukken in het programma en konden daarnaast vrijuit improviseren." Hoewel niet alle avonden uitverkocht waren, was de uitgebreide tournee een groot succes, met lovende recensies in de pers. Hogenhuis: "Vooral toen we bij De Wereld Draait Door waren geweest, begon het te lopen als een trein, met een hoogtepunt in het Oude Luxor in Rotterdam."
Inmiddels dendert de trein van BRUUT! voort, met een album en een bijbehorende tournee door het land. Het album Superjazz is onmiskenbaar BRUUT! met als bakens het walmende Hammondspel van Oosterbeek en de onbevangen frasen van saxofonist Hogenhuis. Het is een aansluitend vervolg op het in 2015 verschenen Mad pack, met pakkende tunes en hecht samenspel. De sound van het viertal stáát en bevat weinig verrassingen meer, of het moeten een heerlijk old school bopnummer zijn en een wel zeer stevig rocknummer.
Schlarmann: "Herkenbaarheid is een doel. Voor ons als muzikanten zijn de verschillen tussen Superjazz en eerder albums misschien groter. De songs zijn nu meer liedjes, meer pop. We hebben echter zeker niet onze sound verloren. Ook bop past bij ons, dat mag ook langskomen. Oosterbeek: "Het album bevat bewust minder solo's. Dat we een uitgesproken rocknummer hebben opgenomen, geeft veel voldoening, omdat we alle vier min of meer een rockachtergrond hebben. Het past bij hoe we zijn begonnen. Rolff vult aan: "We hebben in het algemeen contrasten aan willen brengen. De sound bindt dat allemaal samen."
Hogenhuis: "We zijn weggebleven van een jazzmanier van opnemen waarbij je alles tegelijk in één ruimte inspeelt in zo weinig mogelijk takes. Bij de opnames waren bas en drums gescheiden. Gezamenlijk inspelen in één ruimte was niet haalbaar bij de sound die ons voor ogen stond. In februari 2016 hebben we het materiaal geschreven in een huisje op het platteland van Frankrijk. We hebben dagen- en wekenlang samen gespeeld. In juni hebben we in drie dagen opgenomen en tussendoor hebben we de songs veel live gespeeld, later ook in de theatershow met Wilfried. We componeren al improviserend, altijd gezamenlijk. Het is niet zo dat één iemand met een song komt en wij ons daar dan allen over buigen." Schlarmann: "We spelen de nummers met zijn vieren, nemen die op, luisteren terug en kijken of het werkt. We schrijven maar heel weinig uit. Superjazz is opgenomen in de Moon Music Studio in Maasbracht, we kwamen daar via via terecht. De ruimte bleek goed geschikt voor ons, we hebben er drie dagen heel gefocust kunnen werken."
Hogenhuis: "Superjazz komt uit bij ons vaste label van Dox Records. De titel verwijst naar de benaming die Bart Suèr van Dox Records aan onze muziek gaf. Hij wilde daarmee aangeven dat wij het genre ontstijgen. Tegelijkertijd willen wij afrekenen met het stoffige imago van jazz. De naam superjazz is natuurlijk helemaal over de top, dat wilden wij ook zo, er zit een flinke portie ironie in." Rolff: "Al met al zijn wij erg tevreden over het nieuwe album, dat ook op vinyl uitkomt. Het is aan de ene kant hetzelfde als wat we eerder deden, maar toch ook weer anders. Het artwork komt op elpee heel goed tot zijn recht. De plaat zelf is fel oranje. Het eerste wat we deden nadat de opnamen waren gemaakt, was het aanleveren van de master voor het vinyl, gezien de lange wachttijd bij de perserij."
BRUUT! is inmiddels een merk, een vaste waarde in het Nederlandse muziekcircuit. Schlarmann: "We hebben samen een enorm groeiproces doorgemaakt. Dat gaat vanzelf, het kost ons geen noemenswaardige moeite. Het lukt ons nog steeds om iets los te maken in elkaar." Oosterbeek: "We reageren haast op een stereotiepe manier op elkaar, zo goed kennen we de anderen inmiddels. We reageren zoals we van elkaar verwachten. Het gaat niet steeds een andere kant op. Dat maakt de samenwerking heel soepeltjes." Rolff vult aan: "Onze persoonlijkheden passen goed bij elkaar, we zijn meer dan collega's. Het is meer dan gedogen. We gaan heel vrij met elkaar om en kunnen alles tegen elkaar zeggen. We zijn gewoon vrienden." Oosterbeek: "We maken bij elkaar directe reacties los en bepalen gezamenlijk de muzikale grenzen. We houden elkaar in het gareel. Wilfried heeft ons wel over bepaalde grenzen heen getrokken, hoewel we bepaalde ideeën dan ook wel weer in onze richting ombogen. In de context van de samenwerking met hem was er meer mogelijk. In die zin is het verfrissend dat we ook werken met artiesten van buitenaf."
Hogenhuis: "De rolverdeling bij ons ligt vast en is volkomen in balans. Ieder heeft zijn eigen inbreng op zijn instrument." Rolff: "Je kan ons niet inwisselen. We spelen weinig met gasten en we hoeven zelden iemand te vervangen. Ook met griep staan we op het podium." Oosterbeek: "We spelen met zijn vieren of we spelen niet." De tournee die aan het nieuwe album Superjazz is verbonden, loopt nog tot in mei. Dox regelt dat allemaal voor hen. Daarna volgen de zomerfestivals. Schlarmann: "We hebben daar nog weinig zicht op. De festivals zijn altijd laat met boeken, dat heeft te maken met fondsen en subsidieaanvragen. We hopen daar straks natuurlijk wel de boel plat te spelen. Eerst maar eens de tournee door Nederland, waarbij we ook nieuw materiaal willen spelen, naast de songs van Superjazz, die inmiddels alweer een jaar oud zijn. We moeten de nieuwe stukken ook nog beter leren kennen, dat gaat het beste door ze live te spelen." Oosterbeek: "Ondertussen blijft bij ons voortdurend de behoefte leven om dingen te maken, maar we zijn uiteindelijk vooral een liveband. Je moet BRUUT! live horen. Schlarmann: "Als iedereen ons in zijn leven nou eens één keer gehoord heeft, dan zijn we al een stuk verder. Hogenhuis: "We hebben enorm veel plezier in het samen muziek maken en willen dat overbrengen op het publiek, dat hopelijk de energie begrijpt. We willen de vooroordelen over jazz wegnemen. Keer op keer blijkt dat wij erin slagen om te laten horen dat jazz niet duf is, maar springlevend, dat is onze missie." Schlarmann: "Daar heb ik niks aan toe te voegen."