Peter Brötzmann Duo's, Bimhuis Amsterdam, 23 september 2016
Hij kwam 75 jaar geleden op de wereld terecht en heeft al die tijd flink van zich doen horen. De Duitse saxofonist Peter Brötzmann is een pionier van de Europese jazz en zeker als het om freejazz gaat, was hij er als de kippen bij. Vanavond in het Bimhuis speelt hij met zielsverwant en bijna leeftijdsgenoot Han Bennink en gaat hij eveneens een duo aan met de jonge steelgitarist Heather Leigh.
Vandaag is ook de opening door journalist Peter Bruyn van de expositie met grafisch werk van de saxofonist, ook dat heeft hij met Bennink gemeen. Bedrukte platenhoezen, posters en flyers zijn de komende weken in het café van het Bimhuis te bekijken, naast expressionistische schilderijen. In de grafiek veel zwart-wit met rood als steunkleur en robuuste kapitalen in de belettering. Dat correspondeert met zijn rudimentaire uitingen op de saxofoon, die ook niet veel franje vertonen. Ondanks de leeftijd van beide musici, samen bijna 150 jaar, krijg je bij het sluiten van de ogen beelden van jonge honden die uit hun bench breken. Zo wil iedereen wel oud worden.
Bennink heeft een vrije rol, hij is geen begeleider, maar partner. Zijn onstuimige spel kent ook rusten, want hij kan luisteren als geen ander. Hij en Brötzmann kennen elkaar door en door.
Dat geldt minder voor de Amerikaanse Leigh, met wie de Duitser evenwel behoorlijk in zijn sas lijkt. Hij is geïnspireerd en benut zijn instrument van brommend laag tot piepend hoog. Leighs pedal steel klinkt als zodanig, maar doet ook denken aan een kerkorgel, een harp of een elektrische gitaar. Er klinkt vaak gegier, meer nog dan gejank, meestal met veel galm. Overvloedige noten speelt ze niet, en ze herhaalt die ook nog veelvuldig. Dat biedt de saxofonist volop kansen. Prachtig is het, als hun klanken samensmelten. Brötzmann kan met jong en oud uit de voeten en lijkt zelf leeftijdsloos.