Schoolproject Vossius Gymnasium

Schoolproject Vossiusgymnasium met leden van het Jazz at the Lincoln Orchestra, 8 februari 2016

"En vergeet vooral niet jullie dempers en rieten mee te nemen". Alles wordt tot in de details voorbereid. Kunstcoördinator en muziekdocent Joppi Tiersma loopt het programma door met de leerlingen van het Vossius Gymnasium. Hun bigband repeteert daarna met dirigent Gerrit Jan Binkhorst ter voorbereiding op een workshop in Het Concertgebouw met de beroemde rietblazer en componist Ted Nash van het Jazz at Lincoln Center Orchestra (JLCO). Ook zullen musici van het JLCO vragen beantwoorden van de leerlingen en mogen ze de openbare soundcheck bijwonen voor het concert van trompettist Wynton Marsalis met het JLCO, 's avonds in de Grote Zaal. Als kers op de taart van hun schoolproject zijn zij te gast bij dat optreden. 

Tiersma: "Het begon met een salsaband en nu zijn er een bigband, een klassiek orkest en een koor. Muziek is een belangrijk vak op het Vossius Gymnasium en wordt volop gestimuleerd. Ik werd benaderd door de educatiemanager van Het Concertgebouw om met onze bigband een project te doen met Marsalis en diens orkest. Dat bood een mooie aanvulling op ons programma met uitvoeringen op school en geregelde deelname aan het Prinses Christina Concours."

De flessen cola en zakken chips zijn zo goed als leeg. Iedereen is er klaar voor. Op de lessenaars staan stukken van Gershwin, de componist die ook centraal staat op het concert van Marsalis in Het Concertgebouw. Bij Summertime schetst dirigent Binkhorst het beeld van een lome, zonnige zomerdag. De bigband zet in, maar nog zonder de melodielijn. De dirigent is niet tevreden: "Het klinkt te veel als The house of the rising sun." Hij legt uit dat het hier gaat om de uitvoering van Summertime met Miles Davis in het arrangement van Gil Evans. "Nu de alten alleen", zegt hij. Als Binkhorst zich even exclusief met hen bezighoudt, ontstaat er elders in de bigband een geroezemoes. Toch verloopt de repetitie behoorlijk geordend en wordt hier serieus gewerkt.

Nash leidt een paar dagen later de workshop in de Koorzaal van Het Concertgebouw. Het eerste stuk is Marie Cervantes, een Cubaanse song. "Wat is het belangrijkste aspect van dit stuk?", vraagt Nash. Hij leidt de leerlingen geduldig door de muziek, aanwijzigingen gevend, vragen stellend, de boel stilleggend en hervattend. Hij is streng en direct, en straalt autoriteit uit. En verdraaid, er zit verbetering in, Nash' aanpak werkt. De intelligente leerlingen pikken zijn instructies direct op. Nu zie je hem ook glimlachen.


Rhapsody in blue is een brug te ver. De bigband kent de partituur nauwelijks, omdat Binkhorst lang aan de transcriptie heeft moeten sleutelen. "Er is nog een hoop om aan te werken", zegt Nash dan ook. "Jammer", zegt leerling en saxofonist Dora Kamminga achteraf. "Ik vond de workshop erg interessant en leerzaam, maar we hadden beter een andere compositie kunnen nemen, dit was te nieuw." Voor trompettist Maaike Voorhoeve was Summertime gunstiger geweest, zij had daarin de beroemde trompetsolo van Miles Davis. Gitarist Jeanine Sier benadrukt dat ze veel geleerd heeft, "vooral het belang van een goede intonatie".

In de Grote Zaal is de openbare soundcheck van JLCO in aanwezigheid van een aantal scholen uit het hele land en ander publiek. Marsalis zit anoniem achter in het orkest en toont zich niet. Gershwin galmt even later in de zaal via They can't take that away from me. De geluidscontrole is al na een paar songs bekeken, wat erg teleurstellend is voor de toeschouwers, maar hun de gelegenheid geeft vragen te stellen aan twee prominente leden van het orkest. Marsalis laat zich niet zien. 

Vraag: "Hoe krijg ik als klassiek pianist de juiste jazzfeeling?" Antwoord: "Speel een solo van Thelonious Monk keer op keer en bel me dan nog eens." Een meisje komt er niet uit met haar vraag in het Engels. Presentator Floris Kortie helpt haar: "Waarom spelen jullie anno 2016 zulke oude muziek." Antwoord: "Is er na Bach en Beethoven iets beters gemaakt? En: muziek is tijdloos, wij klinken weer anders dan anderen voorheen, ik speel zoals ik me voel in het moment, improviseer en reageer op de energie vanuit het publiek." Daar kan het publiek in Het Concertgebouw het mee doen. En Marsalis? Die liet zich 's avonds in een uitverkocht huis bejubelen door publiek dat speciaal voor hem gekomen was.