John Dikeman, William Parker & Hamid Drake

John Dikeman, William Parker & Hamid Drake, Bimhuis Amsterdam, 9 september 2015

Bestaat er zoiets als toegankelijke avant-garde? Of zijn wij alleen ontvankelijk voor wat onze oren bekend voor komt. Door al te ver voor de troepen uit te lopen als artiest kunnen onbegrip en afwijzing je deel worden. Avant-garde, freejazz, punkjazz, dat zijn de kernwoorden die opkomen bij de gedachte aan de muziek van vanavond. In het Bimhuis zaten liefhebbers en ook argeloze toeschouwers. Zij zagen drie Amerikanen die speelden alsof hun leven ervan afhing. 

Saxofonist John Dikeman kwam via Caïro uit de States naar Amsterdam en laat een streng religieus milieu achter in Wyoming. Met Jasper Stadhouders en Onno Govaert vormt hij het onstuimige trio Cactus Truck, waarmee hij veelvuldig overzee toerde. Bassist William Parker is ook Amerikaan, hij maakt deel uit van de experimentele jazzscene in New York, waar hij samenwerkt met een van de laatse grote avant-gardisten, Cecil Taylor. De krachtige ritmemaker van dit trio is Hamid Drake uit Chicago, die erom bekend staat dat hij zijn drumstel vaak met de handen bespeelt. Hij zit in een kwartet van Luc Ex met rietblazers Ab Baars en Ingrid Laubrock, met wie hij afgelopen voorjaar nog in het Bimhuis speelde.

Dit wordt een uitputtingsslag denk je, als het concert een kwartiertje op dreef is. Dikeman laveert tussen noodkreet en vreugdegeschal, het een even intens als het ander. Zijn geluid dringt door in alle hoeken en gaten. Soms denk je een overstuurde gitaar te horen, zonder dat er elektronica aan te pas komt, de saxofoon is zelfs onversterkt. Maar wat een macht straalt hij uit. In het begin gaat het rechttoe rechtaan, in de loop van de avond komen er wendingen, versnellingen, subtiliteiten en zachte passages. Als Dikeman korte melodieën herhaalt, ontstaat er zelfs iets van thematiek. Na minuten van kalmte giert het al weer.

Parker is de motor van het trio, zijn strenge cadans gaat maar door. Hij speelt steeds korte motiefjes in het laag om die elke keer te onderbreken door aanslagen hoger op de hals. Zijn tonen kunnen zingen, terwijl zijn linkerhand over de snaren flitst. Hij is de senior van het stel en dwingt niet alleen respect af bij zijn collega's, maar ook bij het publiek. Drake benut alle onderdelen van zijn drumkit en soms alle tegelijk, zo lijkt het. Hij speelt vaak hard en kan dan overheersen. Leuk dat hij lijkt te swingen met zijn losse polsen. Na de pauze beneemt hij de aanwezigen de adem met enkel stem en handtrommel.

Deze performance is niet vrijblijvend, hij noopt tot een reactie. Die kwam na de aaneengesloten eerste set met veel vertoon vanuit de zaal en later aan het eind van de avond. En wat die toegankelijkheid betreft: zo obscuur was het niet, gezien het ovationele applaus.